سه شنبه ۹ خردادماه، به مناسبت میلاد خجسته هشتمین اختر تابناک آسمان امامت و ولایت، حضرت علی‌بن موسی الرضا علیه السلام، در مراسمی که بعد از اقامه نماز مغرب و عشاء در شبستان امام خمینی(قدس سره) برگزار شد، حجت الاسلام والمسلمین دکتر ابراهیم کلانتری، تولیت حرم مطهر حضرت احمدبن موسی الکاظم شاهچراغ علیه السلام،در جمع زائران آستان مقدس، پیرامون فضایل و مناقب این امام همام و برکات حضور حضرت رضا علیه السلام در ایران و جهان، به ایراد سخن پرداختند.

به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل آستان مقدس، تولیت حرم مطهر در این مراسم، ضمن تبریک دهه پرفضیلت کرامت و میلاد خجسته حضرت ثامن الحجج(ع) گفت: ولادت باسعادت امام رئوف در سال ۱۴۸ هجری قمری است؛ یعنی نیمه اول قرن دوم هجری، آغاز امامت امام رضا(ع) سال ۱۸۳ قمری است. و مدت امامت ایشان ۲۰سال است. شهادت حضرت رضا(ع) در سال ۲۰۳ هجری قمری است و طول عمر این امام همام۵۵ سال است. لقب مشهور ایشان، «رضا» است که به فرموده امام جواد(ع)، این نام را خداوند برای حضرت علی بن موسی(ع) مشخص کرد.  امام رئوف یا امام کریم یا عالِم آل محمد(ص) نام هایی است که برای ایشان گفته شده است.

وی پیرامون تشرف ثامن الائمه(ع) به ایران گفت: مهاجرت امام رضا(ع) به ایران، سرگذشت عجیبی دارد و به اراده امام صورت نگرفته است، بلکه تحت فشار خاندان بنی امیه و حکام بنی عباس، یعنی مأمون عباسی این مهاجرت اتفاق افتاده است. آنها از امام(ع) وحشت داشتند. تمام حاکمان بنی امیه و بنی عباس هم می‌دانستند ولایت، وصایت و خلافت رسول الله(ص) متعلق به خاندان عصمت و طهارت(ع) است. از آنجا که این منصب را غصب کرده بودند، همواره از خلوص اهل بیت(ع) و جایگاهشان وحشت داشتند و از پیروان عاشق اهل بیت(ع) نگران بودند که مبادا خلافت دنیایی آنها تحت تأثیر قرار گیرد. لذا امامان را زندانی می‌کردند یا به شهادت می‌رساندند، از جمله امام موسی کاظم(ع) که سال ها در زندان های هارون الرشید بود. سیاست مأمون چنین بود که هم در ظاهر امر ولایتعهدی را به امام رضا(ع) دهد و ایشان را کنار خودش نگه دارد و به زعم خویش کنترل کند؛ و هم به پیروان امام وانمود کند که من به امام علاقه‌مندم. همه مورخان اذعان دارند که مأمون یکی از زیرک‌ترین، باهوش‌ترین و سیاستمدارترین خلفای عباسی بود. او بر اساس نگاه و نقشه خود تلاش می‌کرد اینچنین خاندان عصمت و طهارت(ع) را مدیریت و پیروان ایشان  را کنترل کند. امام در سال ۲۰۰ هجری تحت الحفظ با کاروانی از مأموران حکومتی عباسی از مدینه حرکت کردند. آنها پس از طی مسیری طولانی به مرو رسیدند. سال ۲۰۱ وارد مرو شدند. حدود سه سال امام در ایران بودند و سپس به شهادت رسیدند.

حجت الاسلام والمسلمین دکتر کلانتری ادامه داد: دعبل خزاعی یکی از شاعران محب اهل بیت عصمت و طهارت(ع) بود. کارش این بود که هم در وصف خاندان اهل بیت(ع) دائماً شعر می‌گفت و تبلیغ می‌کرد و هم علیه حاکمان جور و بنی عباس دائماً تبلیغ و تخریب و افشاگری می‌کرد و ماهیت آنها را به مردم نشان می‌داد. دعبل از عراق برای زیارت امام رضا(ع) به سمت ایران حرکت کرد. قصیده‌ای در وصف خاندان اهل بیت(ع) سروده بود و عهد کرده بود آن را برای کسی نخواند جز آنکه امام رضا(ع) اولین کسی باشد که آن را می‌شنود. به زیارت امام رضا(ع) آمد و عرض کرد، آقا قصیده‌ای سرودم که اگر اجازه دهید می‌خواهم اولین کسی باشید که آن را می‌شنوید. در حقیقت می‌خواست در محضر امام رضا(ع) از آن رونمایی کند. شروع به خواندن کرد، آخرین بیت قصیده دعبل خزاعی این بود: « و قبرٌ بِبَغداد لِنَفسٍ زَكِيَّةٍ تَضَمَّنَها الرحمانُ في الغُرُفاتِ» قبر امام موسی کاظم(ع) را می‌گفت. می‌خواست با این بیت به امام موسی کاظم(ع) و امام رضا(ع) ادای احترام کند؛ عرض کرد قبری است در بغداد(کاظمین)، برای یک انسان برگزیده الهی، آن انسانی که خداوند او را در حجره‌های بهشت جاداده است. شعر که تمام شد امام(ع) فرمود: دعبل دوست داری با دو بیت، شعر تو را تمام کنم؟ دعبل استقبال کرد. امام این دو بیت را اضافه کرد: «و قبرٌ بطوسٍ یا لَها مِن مصیبةٍ   تُوَقِّدُ فی الأحشاءِ بالحَرَقات.... الَی الحَشر حتی یَبعث‌اللهُ قائماً یُفرّجُ عنا الهَمِّ و الکُرُباتِ» فرمود قبری هم هست در شهر طوس که چقدر مصیبت ها متحمل شده، با شعله‌های خودش جگرها را به آتش می‌کشد. دلها تا روز قیامت برای آن شخص می‌سوزد. تا زمانی‌که خدا آن وعده موعود الهی را برساند و آن حضرت بیاید و همّ و گرفتاری های ما را برطرف کند. وعده رسیدن امام موعود و منجی عالم بشریت بارها در لسان امام رضا(ع) تکرار شده است. وعده موعود را هم پیامبراکرم(ص) و هم حضرت زهرا(س) و هم، همه ائمه(ع) داده‌اند.  و همه جزئیات اعم از نام و نام پدر و غیبت ها را بیان کرده‌اند و نیز فرموده‌اند که اینقدر غیبت امام زمان(عج) به درازا کشیده می‌شود که فقط انسان های مؤمن و خالص بر امامت او باقی می‌مانند و بسیاری از انسان ها دچار لغزش شده  و رها می‌کنند. دعبل تعجب کرد و پرسید: قبری که در طوس است از آنِ کیست؟ امام فرمود: قبر من است. امام فرمود: « لَاتَنْقَضِي اَلْأَيَّامُ وَ اَللَّيَالِي حَتَّى تَصِيرَ طُوسُ مُخْتَلَفَ شِيعَتِي وَ زُوَّارِي أَلاَ فَمَنْ زَارَنِي فِي غُرْبَتِي بِطُوسَ كَانَ مَعِي فِي دَرَجَتِي يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ مَغْفُوراً لَه» «روزها و شبها سپری نخواهد شد مگر آنکه طوس محل رفت و آمد شیعیان من می‌شود. بدانید هر کس مرا در غربت من در  شهر طوس زیارت کند، در روز قیامت او در همان درجه‌ای است که من هستم و در حالیکه خداوند گناهان او را بخشیده است.» این سخن امام بشارت به زائران و محبان امام رضا(ع) است.

تولیت حرم مطهر گفت: در آیه ۵۴ سوره مبارکه آل عمران خداوند می‌فرماید: « وَمَكَرُوا وَمَكَرَ اللَّهُ  وَاللَّهُ خَيْرُ الْمَاكِرِينَ» و نقشه کشیدند؛ و خداوند چاره‌جویی کرد؛ و خداوند، بهترین چاره‌جویان است.

اینها نقشه کشیده بودند که امام را بیاورند و محدود کنند، این خورشید تابناک امامت و ولایت را در گوشه‌ای از این کره خاکی محدود کنند تا امت از شعاع نور امام بی‌بهره شوند. اما یک خورشید درخشان در طوس روشن شد. هر سال قبر مطهر امام رضا(ع) سالانه نزدیک به چهل میلیون زائر دارد که در دنیا کم نظیر است. فقط چندین میلیون نفر از کشورهای دیگر به زیارت این امام رئوف(ع) می‌آیند. می‌خواستند پرده‌ای بر خورشید بکشند که محبان اهل بیت(ع) از نور ولایت بی‌بهره شوند اما عملاً یک مرکز و پایگاه عظیم برای پرتوافشانی امام و اولیای الهی در اینجا به‌وجود آمد. با آمدن امام به ایران، کاروان های متعدد از مدینه به سمت ایران حرکت کردند. یک کاروان به رهبری حضرت احمدبن موسی الکاظم شاهچراغ(ع) که حدود سه هزار نفر بودند؛ از مدینه حرکت کردند. در بین راه به تعداد آنها افزوده شد تا اینکه در نزدیکی های شیراز تعداد آنها به ۱۵ هزار نفر رسیده بود و همه از سادات علوی یا محبان اهل بیت(ع) بودند. که اگر اینها به محضر امام رضا(ع) می‌رسیدند، چه بسا انقلاب بزرگی رخ می‌داد. اینها در همین نقطه به شهادت رسیدند. کاروان دیگری به سرپرستی حضرت فاطمه معصومه(س) حرکت کردند. آنها هم از طریق کرمانشاه و استان مرکزی(اراک امروز) به ساوه رسیدند، باز دژخیمان بنی عباس آنها را تارو مار کردند و حضرت معصومه(س) را به قم آوردند و ایشان در قم به شهادت رسید. یک پایگاه عظیم در قم به‌وجود آمد. اولین حرم اهل بیت(ع) در ایران، قبر مبارک حضرت علی بن موسی الرضا(ع) شد، دومین حرم اهل بیت قبر مطهر حضرت فاطمه معصومه(س) در قم و سومین حرم اهل بیت در ایران، حرم مطهر حضرت احمدبن موسی الکاظم شاهچراغ (ع) در شیراز شد.

وی به برکات حضور امام رضا علیه السلام در ایران اشاره کرد و گفت: می‌خواستند چراغ امامت را خاموش کنند، اما این چراغ ها روشن‌تر شد. بیش از هشت هزار امامزاده در حال حاضر در ایران شناسایی و ثبت شده است. اینها به برکت حضور امام رضا(ع) در ایران است. یکی از حساس‌ترین نقاط دنیا، مرکز نورافشانی خاندان عصمت و طهارت در گوشه گوشه کشور شد. « يُرِيدُونَ لِيُطْفِئُوا نُورَ اللَّهِ بِأَفْوَاهِهِمْ وَاللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِ وَلَوْ كَرِهَ الْكَافِرُونَ» (سوره صف، آیه ۸) «آنان می‌خواهند نور خدا را با دهان خود خاموش سازند؛ ولی خدا نور خود را کامل می‌کند هر چند کافران خوش نداشته باشند.» آنها می‌خواستند نور خدا را خاموش کنند، برعکس شد. تمام نشد بلکه شروع شد. به تعبیری که شیخ طوسی دارد به برکت حضور علی بن موسی الرضا(ع) ۳۲۰ نفر از شاگردان برجسته ایشان که عالم بزرگ، فقیه، محدث و یا دانشمند بودند در ایران پرورش پیدا کردند. در نسل بعد از آنها محمدبن یعقوب کلینی صاحب کافی، محمدبن علی بن بابویه قمی(شیخ صدوق)،  از جمله ستارگان درخشان عالمان شیعه، محمدبن حسن شیخ طوسی از ستاره های درخشان و استوانه‌های علم در جهان اسلام، اینها از نسل بعدند. حتی ابوالقاسم فردوسی هم جزء همین نسل است که از محبان مخلص اهل بیت عصمت و طهارت است و همچنین ابن سینا که از نسل های بعد است.

تولیت حرم مطهر ادامه داد: برکت حضور امام رضا(ع) به اینجا هم ختم نشد. در بُعد سیاسی هم در ایران دولتهای شیعی به‌وجود آمد. دولت های دیگری هم در جهان اسلام درخشیدند از جمله، دولت شیعی طبرستان که سادات علوی اولین دولت شیعه را در ایران راه انداختند. دولت شیعی آل بویه که به قدری اقتدار داشت که همین استان فارس بخشی از قلمرو دولت شیعی آل بویه بود؛ که به دلیل اوج قدرت سیاسی، تصمیم‌گیری جهت عزل و نصب خلفای بنی عباس در بغداد را در اختیار داشتند. دولت سربداران در نسل های بعد در منطقه خراسان، شیعه ناب و پیرو اهل بیت(ع) بودند. تا اینکه در دولت صفویه در قرن دهم هجری، اینقدر نور اهل بیت(ع) در این کشور توسعه پیدا کرد که مذهب شیعه و مکتب اهل بیت(ع) به عنوان مذهب رسمی ایران شد. اینها همه از برکت حضور امام رضا(ع) در ایران است. با زمان که جلوتر می‌رویم، "قم" به تعبیر خود اهل بیت(ع)، « عُشّ آل محمد(ص)» می‌شود، مرکز خاندان عصمت و طهارت، به تعبیر مقام معظم رهبری(حفظه‌الله) دومین حرم اهل بیت(ع) در ایران اسلامی است. فردی به نام شیخ عبدالکریم حائری یزدی از شاگردان میرزای شیرازی از سامرا حرکت می‌کند و در اراک ساکن می‌شود. دست روزگار شیخ عبدالکریم را به شهر قم می‌آورد. و در سال ۱۳۰۰، یعنی صد سال پیش، حوزه علمیه قم تأسیس می‌شود. همه به برکت حضور امام رضا(ع) در ایران است. این حوزه علمیه قم،  آنقدر عظمت پیدا می‌کند که از حوزه علمیه نجف هم جلوتر می‌رود. یعنی روزگاری حوزه علمیه تشیّع، حوزه علمیه نجف بود و مراجع بزرگ از آنجا ظهور می‌کردند، یکمرتبه بعد از چندین دهه، حوزه علمیه قم مرکز اصلی علوم اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام می‌شود و مراجع بزرگ شیعه از اینجا ظهور کردند.

وی ادامه داد: هنوز این برکت حضور تمام نشده است. از درون همین حوزه علمیه قم، یک مرجع بزرگ، یک فقیه کم نظیر ظهور می‌کند و دست به انقلابی می‌زند که به تعبیر بسیاری از متفکران بزرگ عالم سیاست در جهان غرب، این انقلاب، بزرگترین انقلاب مردمی جهان می‌شود. خیلی عجیب است این برکت حضور. به تعبیر میشل فوکو، فیلسوف فرانسوی، "انقلاب اسلامی ایران، انقلاب فرا مدرن است. (نه انقلاب سنتی و مدرن، بلکه فرا مدرن). انقلابی است که تمام جریانات فکری معاصر ما را به چالش کشیده است." یک فقیه از دل حوزه علمیه قم ظهور می‌کند. در دنیا آنقدر کتاب و مقاله نوشته شده و همایش و نشستهای علمی برگزار شده که خیلی معتقدند در مورد هیچ انقلابی چنین کار نشده است، حتی انقلاب بزرگ روسیه و انقلاب کبیر فرانسه و حتی انقلاب چین و صدها انقلاب دیگر. بزرگترین انقلابی که هزاران دانشمند و استاد دانشگاه و متفکر و اندیشمند را ۴۴ سال به خود معطوف کرده است. اینها « يُرِيدُونَ لِيُطْفِئُوا نُورَ اللَّهِ بِأَفْوَاهِهِمْ...» بوده است اما « وَاللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِ وَلَوْ كَرِهَ الْكَافِرُونَ» اتفاق افتاده است.

تولیت حرم مطهر با بیان اینکه انقلاب اسلامی ایران، از برکات حضور امام رضا علیه السلام در ایران است، گفت: اتفاقی که در ایران به برکت حضور امام رضا(ع) رخ داد؛ تبدیل شدن ایران به مرکز حضور خاندان عصمت و طهارت و سپس تأسیس دولت های شیعی و حوزه علمیه قم و سپس انقلاب اسلامی است. اتفاقی که در جهان افتاده است اینکه، این دوقطبی پیش از انقلاب، که همان دوقطبی شرق و غرب بود به کلی از بین رفت. دوقطبی لیبرالیسم غرب و نظام کمونیستی شرق(اتحاد جماهیر شوروی و بلوک و اقمار خود)؛ این دوقطبی جهان بود که همواره بین این دو قطب، جنگ سرد بود. این دوقطب هردو باطل بودند، هم نظام سرمایه‌داری، و هم نظام کمونیستی و سوسیالیستی نظام باطلی است. سال ها در جهان این‌دو با هم در تضاد بودند که با پیروزی انقلاب اسلامی، در جهان دوقطبی دیگری شروع شد؛ یک سمت  این جهان، جبهه مستضعفان، به نام انقلاب اسلامی ایران و طرف دیگر، جبهه استکبار به رهبری ایالات متحده آمریکا و صهیونیسم بین الملل.

حجت الاسلام والمسلمین دکتر کلانتری گفت: در روایات اهل بیت عصمت و طهارت(ع) این مطلب هم مطرح شده است که مردمی از بلاد سلمان، بلاد فارس یا از بلاد خراسان، پرچمی را بلند می‌کنند و آن پرچم را به زمین نمی‌گذارند مگر اینکه آن را به دست ولیّ ما، امام عصر(ع) تقدیم می‌کنند. این وعده‌ای‌ است که پیامبر(ص) و اهل بیت (ع) بارها نوید آن را داده‌اند. قرآن مژده زیبایی می‌دهد، تشکیل دو جبهه کلان در جهان معاصر، جبهه مستضعفان و جبهه مستکبران؛ جبهه مستضعفان با پرچم انقلاب اسلامی، همان جبهه مقاومت و محور مقاومت که کم کم بخشی از جهان را از آنِ خود کرده است و جبهه استکبار، که روز به روز در مقابل یکدیگر در حال عریان شدنند. خداوند در سوره مبارکه قصص آیه ۵ این نوید را داده است: « وَنُرِيدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِينَ» «ما می‌خواهیم بر مستضعفان زمین منّت نهیم و آنان را پیشوایان و وارثان روی زمین قرار دهیم!» اراده خداوند تخلف ناپذیر است که مستضعفان غالب شوند و رهبران جهان شوند و پیام آوران وحی آسمانی باشند. برکت حضور امام هشتم در ایران چنین است که گویا خداوند اراده کرده بوده که مسیر، چنان طراحی و سوق داده شود که به نقطه حساس جهان نزدیک ‌شویم، بخشی از پیچ تاریخی که رهبر معظم به آن اشاره کرده‌اند همین است؛ یعنی همین قطب بندی جدید در جهان معاصر، قطبی که پیروان اهل بیت(ع) هستند به برکت امام رضا(ع) و اهل بیت(ع) و قطب دیگر مستکبران جهان که روز به روز هم به سمت افول در حرکتند.

تولیت حرم مطهر با طرح این پرسش که ما در قرن بیست و یکم قرار است در کدام جبهه نقش ایفا کنیم؟ گفت: یک زمانی تکلیف انسان مشخص نبود. امروز اینها مشخص شده و ما می‌توانیم مسیر خود را انتخاب کنیم. مراقب باشیم با عمل خود یا با حرف های نسنجیده و یا حرکت های ضد فرهنگی به جبهه مستکبران جهان کمک نکنیم. اکنون راه مشخص است. امروز، روز عاشورا نیست که ندانیم از کدام مسیر برویم؟ امروز تکلیف همه مشخص است. این حرکت عظیم تاریخی به برکت اهل بیت عصمت و طهارت(ع) و به برکت حضور ثامن الحجج(ع) و پرتوافشانی اهل بیت(ع)، روز به روز شفاف‌تر و نمایان‌تر می‌شود و هرکس، می‌تواند تصمیم بگیرد که جزو کدام جبهه قرار بگیرد و بحث تولّی و تبرّی امروز به درستی معنا پیدا می‌کند.